برای برخی مسواک زدن یک عادت همیشگی و روتین زندگی است، و این در حالی است که بخشی از مردم با موضوع مسواک زدن میانه خوبی ندارند. برخی نیز دندان های خود را مسواک میزنند، اما نه به آن شکل که برای سلامت دندان آنها مفید و موثر باشد. در واقع پروسه کوتاه و معمول مسواک زدن که در چند وعده در روز برای افراد اتفاق می افتد درست همانند اجرای درمان های پزشکی یا تعمیرات مکانیکی ماشین و حتی نظافت منازل و ادارات قواعد و اصول خود را دارد.
امروز قصد داریم در مورد:(کلیک کنید)
کمی بیشتر بحث کنیم تا با انجام این پروسه نام آشنا به بیشترین میزان سلامت دهان و دندان برسیم.
قبل از هر چیز سعی کنید از مقالات دیگر ما نیز دیدن کنید:
راهنمای انتخاب بهترین خمیردندان 2025 برای دندان های سفید و پاکیزه
تخفیف های ویژه نمایشگاه و کنگره جامعه دندانپزشکی ایران اکسیدا (EXCIDA ۲۰۲۵)
دفترچه سوالات پنجمین دوره آزمون صلاحیت بالینی دندانپزشکی عمومی (بهمن ۱۴۰۳)
راهنما و دستور العمل طرز استفاده از دستگاه تزریق بی حسی بدون درد
شاید کمی احمقانه به نظر برسد که بخواهیم در قرن 21 در مورد میزان آگاهی مردم جهان نسبت به موضوع بسیار مهمی چون مبحث مسواک زدن چانه بزنیم، اما جالب است بدانید که حتی در همین قرن و با تکنولوژی روز افزونی که در تمام دنیا فراگیر شده است، همچنان درصد کمی از مردم با موضوع مسواک آشنایی ندارند. طبق آماری که از چند نظر سنجی تهیه شده چیزی در حدود 2 درصد از مردم جهان هرگز در طول یک شبانه روز مسواک نمی زنند.
این درحالی است که به گفته سایت fortsondentistry.com، چیزی غریب به 29 درصد مردم روزی حداقل یکبار را مسواک می زنند و 55 درصد از مردم روزی دو بار و در آخر 14 درصد از مردم روزی سه وعده دندان خود را مسواک می زنند.
شاید قبل از پاسخ به این سوال بهتر است که در مورد علت کلی مسواک زدن بحثی داشته باشیم. مسواک زدن فقط برای تمیز کردن تکه های باقی مانده غذا در میان دندان ها نیست بلکه دقیقا با این کار یک دنیای میکروسکوپی از باکتری ها را با به صرفه ترین روش موجود کنترل می‌کنیم که اگر رها شود، می تواند خسارت و آسیب های بسیار هزینه بری را برای دندان ها و حتی سلامت بدن به همراه داشته باشد.
قبل از هر چیز باید بدانید که باکتری ها به زبان ساده، عاشق قند و باقی مانده های غذا هستند. همین امر باعث می شود که باکتری های موجود در دهان ما، هنگامی که غذا میخوریم، و مخصوصا خوراکی های شیرین و نشاسته دار که سرشار از قند هستند، از این قند ها تغذیه کنند و در عوض آن به تولید اسید بپردازند. حالا این موضوع چه آسیبی به دندان ما میرساند؟ باید بدانید که این اسید باعث می شود مواد معدنی دندان مثل کلسیم به مرور زمان حل شوند و مینای دندان به تدریج ضعیف و پوسیده شوند.
زمانی که این باکتری ها و مواد غذایی بر روی دندان شما مع می شوند، لایه ای چسبناک را تشکیل می دهند که به آن پلاک گفته می شود، که این پلاک در واقع اجتماع کوچکی از میکروب هاست که در پوششی که عملکرد محافظ را دارد خودشان را نگه می دارند. اما این پلاک ها چه معایبی را به همراه دارند؟
حالا نقش مسواک در این موضوع چیست؟ همانطور که گفته شد روند پوسیدگی دندان روندی تدریجی و آهسته می باشد. این بدین معناست که شاید این پلاک ها در روز های نخست آسیب چندانی به دندان وارد نکنند اما پس از چند روز انواع خطرناک تری از آنها که تولید کننده اسید قوی تری هستند شروع به رشد می کنند. در نتیجه، هرچه دیرتر مسواک بزنیم، این نوع از باکتری های خطرناک فرصت بیشتری برای آسیب زدن خواهند داشت.
حالا نقش مسواک در این موضوع چیست؟ همانطور که گفته شد روند پوسیدگی دندان روندی تدریجی و آهسته می باشد. این بدین معناست که شاید این پلاک ها در روز های نخست آسیب چندانی به دندان وارد نکنند اما پس از چند روز انواع خطرناک تری از آنها که تولید کننده اسید قوی تری هستند شروع به رشد می کنند. در نتیجه، هرچه دیرتر مسواک بزنیم، این نوع از باکتری های خطرناک فرصت بیشتری برای آسیب زدن خواهند داشت.
با توجه تمام نکاتی که ذکر شد به این نتیجه خواهیم رسید که مسواک نزدن نه تنها به دندان ها آسیب می زند، بلکه باعث آسیب جدی به لثه ها نیز می شود. تحقیقات علمی نشان داده اند که التهاب لثه می تواند دلیلی برای مشکلات در قلب و رگ ها نیز باشد، کنترل قند خون را در دیابت سخت تر می کند، و حتی بر سلامت دوران بارداری نیز تاثیرگذار است.
این در حالی است که فلوراید موجود در خمیر دندان ها مینای دندان را تقویت و قوی تر می کنند. زمانی که این فلوراید وارد مینای دندان می شود در واقع آن دندان را در برابر اسیدی که باکتری ها تولید می کنند مقاوم تر می کند. پس چرا وقتی می شود با صرف روزی 4 دقیقه هم دندان و هم بدنی سالم داشت، از مسواک زدن پرهیز کرد؟ تازه آن هم وقتی که هزینه تهیه مسواک و خمیر دندان در برابر هزینه درمان دندان و بدن بسیار ناچیز است؟
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد انتخاب خمیردندان مناسب دندان خود بر روی لینک زیر کلیک کنید:
راهنمای انتخاب بهترین خمیردندان 2025 برای دندان های سفید و پاکیزه
تنوع مسواک در بازار فعلی بسیار بیشتر از هر زمان دیگری است، به طوری برای هر مشکل دندانی، یا دندان با نوعی حساسیت خاص، یک مسواک منحصر به فرد مخصوص آن دندان طراحی شده و در بازار دندانپزشکی توزیع می شود. اما در حقیقت وجود این تنوع بالا بر اساس نوع کارکرد، منبع انرژی، طراحی و نیاز مصرف‌کننده تعریف می شود.
به طور کلی چیزی در حدود 7 تا 14 نوع مسواک در بازار توزیع می شود که 7 تای آن کاربردی تر و نام آشنا تر تلقی می شوند. لیست این مسواک ها را در پایین مشاهده می کنید.
طبق دسته‌بندی وبسایت Mouth Ninja:
بررسی تمامی این موارد خارج از حوصله این مقاله می باشد اما تعدادی از موارد مهم و پر استفاده حتما مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
حالا که با انواع مختلف مسواک آشنا شدیم وقت آن رسیده که به بررسی برخی از این موارد و انتخاب بهترین از میان آنها بپردازیم. پرکاربردترین و مفیدترین انواع مسواک‌ها عبارتند از:
رایج‌ترین نوع مسواک که همه با آن آشنایی دارند. ارزان، قابل حمل و بدون نیاز به برق یا باتری. کیفیت تمیز کردن آن به روش و دقت مسواک زدن بستگی دارد.
با لرزش یا چرخش سری مسواک، پلاک‌ها را بهتر از مسواک دستی جدا می‌کند. مناسب برای کسانی که توانایی حرکتی دستشان کمتر است یا می‌خواهند تمیزکاری دقیق‌تری انجام دهند.
نوعی مسواک برقی با لرزش‌های بسیار سریع (در محدوده شنوایی انسان) که علاوه بر تمیز کردن مکانیکی، حرکت مایع و خمیر دندان را بین دندان‌ها بهبود می‌دهد.
یک برس کوچک و نازک که مخصوص تمیز کردن فاصله بین دندان ها یا اطراف براکت های ارتودنسی طراحی شده است. جایگزین یا مکمل نخ دندان.
سر کوچک و گرد دارد که برای نقاط دور از دسترس، مثل دندان عقل نیمه رویش یا پشت آخرین دندان، بسیار مناسب است.
معمولاً از بامبو یا پلاستیک های تجزیه‌پذیر ساخته میشود. عملکرد آن مشابه مسواک های دستی معمولی است، اما برای کسانی که به محیط زیست اهمیت می‌دهند گزینه بهتری است.
در جواب به این سوال جدولی از سوی کارشناسان فروشگاه دندانپزشکی دنتی (Denti) فراهم شده که می توانبد با دقت هرچه بیشتر مسواک مناسب دندان خود را انتخاب کنید.
| نوع مسواک | مزایا | معایب | مناسب برای | قیمت تقریبی | امتیاز کلی |
|---|---|---|---|---|---|
| مسواک دستی | ارزان، در دسترس، تنوع زیاد | وابسته به مهارت فرد در مسواک زدن | همه افراد | کم | 3 ستاره |
| مسواک برقی | تمیزکاری بهتر، استفاده آسان | قیمت بالاتر، نیاز به شارژ یا باتری | افرادی با مشکل حرکتی یا حساسیت لثه | متوسط تا بالا | 4 ستاره |
| مسواک صوتی (Sonic) | لرزش بسیار سریع، نفوذ بهتر بین دندان‌ها | گران‌تر از برقی معمولی، نیاز به شارژ | کسانی که تمیزکاری کامل‌تر می‌خواهند | بالا | 4.5 ستاره |
| مسواک بین‌دندانی | عالی برای فاصله دندان یا ارتودنسی | جایگزین کامل مسواک نیست | افراد با فاصله بین دندان یا ارتودنسی | متوسط | 4 ستاره |
| مسواک تک‌سری (End-Tuft) | دسترسی به نقاط سخت | فقط برای بخشی از دهان مناسب است | کسانی با دندان عقل یا نقاط مشکل‌دار | متوسط | 3 ستاره |
| مسواک سازگار با محیط زیست | دوستدار طبیعت، عملکرد مشابه دستی | گاهی دوام کمتر از پلاستیکی | افراد با دغدغه محیط زیست | متوسط | 3.5 ستاره |
در این بخش چند نکته بسیار مهم جهت نگهداری صحیح از مسواک دندان را برای شما به صورت خلاصه و کوتاه فراهم آورده ایم. حتما به توجه به این نکات بپردازید.
گاهی دسته مسواک را هم بشویید یا با دستمال تمیز کنید تا باقی‌مانده خمیر دندان و چربی دست پاک بشود.
اگر متوجه لکه سیاه، بوی کپک یا تغییر رنگ شدید، سریع مسواک را تعویض کنید.
همانطور که قبلا گفته شد، برخی مسواک میزنند، اما نه به روش صحیح آن. در اینجا برخی از نکات بسیار مهم جهت مسواک زدن صحیح دندان برای شما فراهم شده است.
1- انتخاب مسواک و خمیر مناسب
مسواک با موهای نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید.
2- مقدار مناسب خمیر دندان
برای بزرگسالان به اندازه یک نخود، برای کودکان زیر ۳ سال به اندازه یک دانه برنج.
3- زاویه درست مسواک
مسواک را با زاویه ۴۵ درجه به سمت خط لثه بگیرید.
4- حرکات آرام و کوتاه
با حرکات کوچک دایره‌ای یا رفت و برگشت آرام مسواک بزنید، فشار زیاد ندهید.
5- تمیز کردن همه سطوح دندان
سطح بیرونی، داخلی و سطح جویدن هر دندان را مسواک بزنید.
6- مسواک زدن زبان
برای از بین بردن باکتری‌ها و بوی بد دهان.
7- مدت زمان مسواک زدن
حدود ۲ دقیقه، یعنی ۳۰ ثانیه برای هر بخش دهان.
8- شستن یا فقط تف کردن
بعضی دندانپزشک‌ها توصیه می‌کنند فقط خمیر را تف کنید و آب نکشید تا فلوراید بیشتر روی دندان بماند.
9- تعداد دفعات مسواک زدن
روزی دو بار: صبح و قبل از خواب، و در صورت امکان بعد از خوراکی‌های شیرین.
تا آنجا ممکن بود سعی بر این شد که در این مقاله هر آنچه در مورد مسواک نیاز به توضیح و راهنمایی خاصی دارد مورد توجه شما عزیزان قرار بگیرد. بهداشت دهان و دندان بسیار پر اهمیت و مسئله ای حیاتی است که بی توجهی به آن می تواند آسیب های جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. پس تا آنجا که ممکن است سعی کنید نهایت اهمیت را برای سلامتی دندان های خود قائل شوید تا هم از خسارت های مالی و هم دندان های پوسیده جلوگیری کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر نسبت به بهداشت دهان و دندان حتما از مقالات زیر بازدید کنید:
راهنمای انتخاب بهترین خمیردندان 2025 برای دندان های سفید و پاکیزه
"*"فیلدهای ضروری را نشان می دهد
